Allah Teâlâ ilk insanı yeryüzünde bir halîfe olarak yarattığı gibi2 bütün insanlara da bu hak ve sorumluluğu bahşetmiştir.3 Müfessir ve müctehidlere göre "insanın yeryüzünde halîfe olması" şu mânâya gelmektedir: Yeryüzünde Allah'ın hükümranlığını temsil etmek, kendi nefsi de dahil bulunmak üzere insanlar, diğer canlılar ve eşya üzerinde bu hükümranlık çerçevesinde tasarrufta bulunmak, emri altındakileri ilâhî irâdeye uygun olarak yönetmek..." İnsanlar fert olarak kendileri üzerinde, ayrıca aileleri ve tâbîleri üzerinde bu mânâda hilâfet vazife ve selâhiyetini -ve tabîî sorumluluğunu- îfâ ederler. Ferdi aşan, toplumu kapsayan konularda ise bu selâhiyet ve sorumluluğun -ümmeti temsil edecek olan- birisine devredilmesi gerekiyor; işte halîfe, ümmet adına bu selâhiyeti taşıyan kişi oluyor. Bu mânâda hilâfet, Allah tarafından insanlara verilmiş bir selâhiyet ve yüklenmiş bir sorumluluk olduğundan onu terketmek ve onsuz bir İslâmî yönetimden söz etmek mümkün değildir.

2.Bakara: 2/30.
3.En'âm: 6/165; A'râf: 7/69, 74; Yûnus: 9/14, 73..
Hayrettin Kahraman